ÖRGÜT VE ÇATIŞMA,: V. ÇATIŞMA KAVRAMINA YÖNELİK YAKLAŞIMLAR

ÖRGÜT VE ÇATIŞMA,: V. ÇATIŞMA KAVRAMINA YÖNELİK YAKLAŞIMLAR

V.ÇATIŞMA KAVRAMINA YÖNELİK YAKLAŞIMLAR

V.I. İNSAN VE ÇEVRE AÇISINDAN

V.I.I. KLASİK YAKLAŞIM

• Çatışmadan kaçınılabilir.
• Şartlar ne olursa olsun çatışma istenmez. Bundan dolayı ya çözülmeli yada tamamen ortadan kaldırılmalıdır. Bu, yönetimin temel görevidir.
• Çatışma, taraflar arasında güven, anlayış ve işbirliğinin azalmasına yol açar.
• Çevresel faktörler çatışmaya sebep olur.
• İnsanın doğasında, işbirliği, güven ve iyilik vardır.
• Çatışma, örgütün işleyişini ve performansını etkiler.

V.I.II.MODERN YAKLAŞIM

• Çatışmadan kaçabilmek mümkün değildir.
• Çatışma, örgütler için yararlıdır ve desteklenmelidir ancak kontrolden çıkmaması için yönetilmesi gereki.
• Çatışma; örgüt yapısı, amaç, değer, algı ve sorunlarla bakış açısındaki farklılıklar vb. nedenlerle ortaya çıkar.
• Bireyler içlerindeki kötülük eğiliminden dolayı çatışmaya taraf olurlar.
• Çatışmanın en alt düzeyi optimaldir.
• Çatışma, değişimin bütünleştirici bir niteliğidir. (Bumin,1990, s.8)

V.II.ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ AÇISINDAN

Bahsedilen iki yaklaşımın temelinde insan ve çevre faktörlerinin olduğu görülmektedir. Ancak, çatışma konusuna örgütsel davranış açısından bakıldığında üç yaklaşımın varlığı meydana çıkmaktadır. Bunlar; Geleneksel Yaklaşım, Davranışsal Yaklaşım ve Etkileşimsel Yaklaşım olarak adlandırılırlar.

V.II.I.GELENEKSEL YAKLAŞIM

Her türlü çatışmayı gereksiz ve örgüte zararlı bir faktör olarak görür. Çatışmayı, örgütü amaçlarına ulaşmaktan alıkoyan ve örgütü ciddi sorunlarla karşı karşıya bırakan bir süreç olarak tanımlanır. Çatışmanın olumsuz yönünü ortaya çıkarır. Kaynakların heba olmasına, çalışanların kendilerini kötü hissetmelerine sebep olduğunu iddia eder.

Yaklaşıma göre; çatışan her neyse (fikir,duyu, amaç...) çatışma arttığı sürece bireysel ve örgütsel amaçları tehdit eder. Güçlü çatışma hem örgütsel iletişimi zorlaştırır hem de örgütün verimliliğini ve etkinliğini azaltır. Çatışmanın vücut bulması; evrensel yönetim ilkelerinin örgütün yönlendirilmesinde kullanılmamasına ve yöneticilerin örgütsel iletişim fonksiyonunu iyi yürütememelerine bağlıdır. (Şimşek, 2001, s.238)

Sonuç olarak bu yaklaşım, çatışmanın olumsuz sonuçlar doğurduğunu vurgular. Çatışmaların tamamen kaldırılması yada çatışmaya sebep olabilecek olayların yaşanmaması için gayret gösterilmesini; çözülemeyen çatışmalar için baskıcı yöntemlerin uygulanmasını önerir. (Tevrüz, 1999, s.222)

V.II.II.DAVRANIŞSAL YAKLAŞIM

Davranışsal Yaklaşım, çatışmayı kabul eder ve örgütlerin karmaşık yapısına bağlar. Davranışsal yaklaşımın taraftarları çatışmalara bireysel yada grupsal farklılıkların yol açtığını, çatışmayı yok etmeye çalışmanın bu farklılıkları yok etmeye çalışmakla eş anlamlı olduğunu öne sürmüş ve bunu gerçekleştirmenin imkansızlığını belirtmişlerdir. Fakat olumlu fırsatlar yaratan çatışmaların desteklenmesi yolunu da kullanmışlardır. (Baysal,1996, s.308)

V.II.III.ETKİLEŞİMSEL YAKLAŞIM

Etkileşimsel yaklaşım davranışsal yaklaşımdan farklı olarak olumlu olan çatışmaları destekler. Çatışmaların olumlu yada olumsuz sonuçlarının olabileceği, yönetilip belli bir düzeyde tutulursa olumsuz sonuçlarının, zararlı etkilerinin azaltılıp, olumlu sonuçlarının yarattığı fırsatların değerlendirilebileceğini savunur. Bu yaklaşıma göre örgütler, çatışmadan yoksun değildirler. Sağlıklı olan her örgütte her zaman görüş ayrılıkları ile çatışmalar olur ve bu farklılıklardan yenilikler doğar. İnsanların ve grupların öğrenme süreçleri farklı olduğu için değer yargıları ve inançları da farklıdır. Bu farklılıklar nedeniyle çatışmanın olması doğaldır. (Baysal,1996, s.309)

Bu yaklaşım doğrultusunda örgüt yönetimlerinin amacı, çatışmayı kaldırmak değil ortaya çıkan enerjiyi örgüte fayda sağlayacak biçimde olmalıdır. Bu enerji; işbirliği, beraber çalışma ve birbirine destek verme sürecinden geçirilerek örgüte sinerjistik güç katılabilir. Sinerji, örgütün uyum ve kabiliyet öğesidir. Bu noktadan bakılacak olursa farklılıkların sebep olduğu çatışmalar yönetilirse örgüt içi uyum sağlanır ve örgütsel performans düzeyiş yükselir. Çatışmanın ortaya çıkardığı üstünlükler korunup zayıflıklar minimum seviyede tutularak etkinlik sağlanır.

Etkileşimsel yaklaşım, yüksek seviyede örgütsel performansın orta seviyede çatışma düzeyinde mümkün olabileceğini savunur. . seviyesi yüksek yada düşük olursa örgütsel performans minimum düzeyde olur.